Zwanenburgbaan tussen juni en september beperkt inzetbaar

Het speciale meetvliegtuig vliegt op verschillende hoogten meerdere naderingen met verschillende afstanden tot het begin van de landingsbaan. Daarmee zijn afwijkende vluchtpatronen te zien ten opzichte van regulier vliegverkeer. 

Afhankelijk van de weersomstandigheden is in de nacht de Polderbaan inzetbaar gedurende de meetvluchten en blijft het preferent baangebruik van kracht. Daarmee is de hinder voor de omgeving, reizigers en partners zo beperkt mogelijk.

Tijdens de meetvlucht van 20 augustus is er 1+1 baangebruik (één baan voor landen en één baan voor stijgen) en wordt de Polderbaan (18R en 36L) tussen ongeveer 17:15 en 18:30 tijdelijk niet ingezet. Afhankelijk van de weeromstandigheden wordt de Buitenveldertbaan (27) gedurende dit tijdstip ingezet in combinatie met de Kaagbaan (24). 

Bij een nadering met behulp van het Instrument Landing System (ILS) wordt gebruik gemaakt van een systeem dat op de grond staat. Dit is een radionavigatiesyteem dat de vliegtuigen ondersteunt om via een rechte lijn en vaste daalhoek geleidelijk te dalen naar de landingsbaan. Het ILS begeleidt het vliegtuig naar de juiste plek op de landingsbaan om veilig te landen. Het ILS zendt een signaal uit, dat vliegtuigen op ongeveer 11 kilometer vanaf de landingsbaan kunnen oppikken. 

De werkzaamheden overlappen nu met het normaal onderhoud aan de Zwanenburgbaan van 17 tot en met 30 juni. Daardoor wordt de extra hinder beperkt. Er worden in de loop der tijd meerdere ILS-systemen van verschillende banen vervangen, en LVNL plant de vervanging van de ILS-systemen al geruime tijd van tevoren in. Hierbij wordt gewerkt in een ‘treintje’ van ILS-vervangingen. Vorig jaar hebben we er bijvoorbeeld ook een gedaan. Tijdens groot onderhoud Zwanenburgbaan deden we toen ILS in de andere richting (36C). Daarbij is gezocht naar optimale invulling van de totale planning, en wordt zoveel als mogelijk aangesloten bij de onderhoudswindows van Schiphol. Volgende vervanging is ILS 27 en die loopt gelijktijdig op met groot baanonderhoud 09/27. Op die manier proberen we de hinder te beperken.

De gemeentes onder de aanvliegroutes naar de Zwanenburgbaan (landen 18C) zullen met name een afname in naderend verkeer naar Schiphol merken. Dit betreft met name Zwanenburg, dorpen in de gemeente Zaanstad (Assendelft, Krommenie, Wormerveer, Westzaan, Zaandijk, Koog aan de Zaan, Zaandam) en in gemeente Wormerland (Jisp, Neck, Oost-Knollendam, Wormer).  

Van 17 tot en met 30 juni, tijdens het baanonderhoud door luchthaven Schiphol, was de Zwanenburgbaan in het geheel niet beschikbaar. Sinds 1 juli  wordt  de Zwanenburgbaan weer gebruikt  als startbaan in noordelijke richting (36C).  Voor landend vliegverkeer wordt er meer gebruik gemaakt van de Buitenveldertbaan en Oostbaan.

Daarnaast kan het op momenten voorkomen dat de Zwanenburgbaan kort wordt gebruikt als startbaan in zuidelijke richting (18C) of als landingsbaan in één van beide richtingen (18C of 36C). Bijvoorbeeld wanneer de geluidspreferente Polderbaan of Kaagbaan niet beschikbaar zijn vanwege korte onderhoudswerkzaamheden (zoals het reinigen van de baanverlichting). Omdat er tot medio september geen ILS beschikbaar is, kunnen vliegtuigen dan alleen landen op de Zwanenburgbaan met behulp van satellietnavigatie. Hiervoor is speciale apparatuur nodig in de cockpit van het vliegtuig.

Het is niet mogelijk om te landen op de Zwanenburgbaan in combinatie met landen op de Polderbaan of Aalsmeerbaan (parallel landen). Om op parallelle banen te kunnen landen is op beide landingsbanen een werkend ILS nodig om een veilige landing te waarborgen. 

Vorig jaar is vernieuwing van ILS van 36C, (de Zwanenburgbaan in noordelijke richting), gedaan. Twee ILS-systemen tegelijk vervangen was niet mogelijk, dit zou te complex en omvangrijk zijn geweest. Daarnaast waren er leveringsproblemen bij leveranciers waardoor niet alle benodigde apparatuur tijdig beschikbaar was. Dat is dan ook de reden dat vernieuwing van de glijpadmast en -antennes van 36C vorig jaar niet kon worden uitgevoerd en nu tegelijkertijd wordt uitgevoerd tijdens vernieuwing van ILS 18C en dat we nu het werk aan 18C uitvoeren.   

Op 9 november 2023 heeft LVNL – samen met Schiphol – de voorlopige planning Baanonderhoud en Werkzaamheden Schiphol 2024 – gepubliceerd op de websites van Schiphol en het Bewonersaanspreekpunt Schiphol (BAS). Hierin zijn de werkzaamheden aan het landingssysteem (ILS) Zwanenburgbaan aangekondigd en wat dit betekent voor aangepast baangebruik. Ook is hierover een artikel gepubliceerd in de Schiphol Burennieuwsbrief die op 9 november 2023 aan circa 6.000 adressen in de Schiphol regio is gestuurd. In aanvulling hierop heeft LVNL de leden van de Maatschappelijke Raad Schiphol en Bestuurlijke Regie Schiphol (een samenwerking van 4 provincies en 56 gemeenten in de Schiphol regio) tijdens een informatiebijeenkomst op 13 november 2023 een toelichting gegeven op de geplande werkzaamheden en vragen beantwoord. Nadat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op 4 juni jl. ontheffing heeft verleend voor het aangepaste baangebruik tijdens de werkzaamheden, is LVNL direct de informatiecampagne voor de omgeving gestart.    

Met name inwoners van Amstelveen, Amsterdam en Haarlemmermeer (Badhoevedorp) zullen tijdelijk meer geluidshinder ervaren doordat tijdens het onderhoud meer gebruik wordt gemaakt van de Buitenveldertbaan en de Schiphol-Oostbaan door naderend verkeer dat normaalgesproken gebruik maakt van de Zwanenburgbaan. Ook inwoners van Landsmeer, Waterland, Edam-Volendam, Diemen, Ouder-Amstel, Gooise Meren, Wijdemeren, Hilversum, Almere en Huizen zullen meer naderend vliegverkeer over hun woongebieden waarnemen.  

LVNL heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om parallel te landen met een werkend ILS op de Polderbaan en satellietnavigatie (Required Navigation Performance) op de Zwanenburgbaan. Uit dit onderzoek blijkt dat het niet mogelijk is om de procedure hiervoor tijdig te implementeren.  Voor deze aanpassing is namelijk training van verkeersleiders nodig en vanwege het huidige tekort zijn alle verkeersleiders momenteel nodig om de operatie veilig uit te kunnen voeren. 

Er is voor gekomen om eerst ILS 36C te vervangen en daarna 18C omdat, het landingssysteem voor landingen richting het noorden (36C) een ouder type was, langer in gebruik en daardoor dringender aan vervanging toe dan het systeem voor landingen richting het zuiden (18C). Ook was de omvang van de werkzaamheden aan ILS36C groter. Daarom is er bij de planning van werkzaamheden, die twee jaar van tevoren samen met de sector wordt gemaakt, voor gekozen het systeem waar het meeste onderhoud aan moest gebeuren, te vervangen tijdens groot baanonderhoud aan de Zwanenburgbaan in 2023. De baan was tijdens dit groot onderhoud van Schiphol (januari – medio april 2023) sowieso ruim drie maanden niet beschikbaar. Voor de vervanging van ILS18C overlappen de werkzaamheden met het normaal onderhoud aan de Zwanenburgbaan van 17 tot en met 30 juni. Daardoor wordt de extra hinder beperkt. De werkzaamheden aan ILS18C duren tot medioseptember 2024.