Melding
Op maandag 25 juli 2016 is een sportvliegtuig zonder toestemming het luchtruim bij Amsterdam Airport Schiphol binnengevlogen. Hierbij kwam het in de buurt van een vliegtuig dat naderde voor een landing op Schiphol en dat zich onder controle bevond van de luchtverkeersleiding. De twee vliegtuigen zijn elkaar dichter genaderd dan de separatieminima voorschrijven. LVNL heeft dit voorval gemeld bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid en doet zelf onderzoek.
Wat is een luchtruimschending?
Internationaal is een luchtruimschending als volgt gedefinieerd: “A flight into notified airspace without previously requesting and obtaining approval from the controlling authority of that airspace in accordance with international and national regulations.”
Voorvallenonderzoek
De primaire taak van LVNL op het gebied van veiligheid is het onderling separeren van vliegtuigen (inclusief vliegtuigen met voertuigen op de grond). De verkeersleiding meldt voorvallen die in de praktijk optreden binnen LVNL met als doel om hier lering uit te kunnen trekken en het risico van een dergelijk voorval in de toekomst te verkleinen. Binnen LVNL worden alle gemelde voorvallen onderzocht om de veiligheid continu te kunnen verbeteren.
Situatiebeschrijving en resultaten onderzoek
Een vliegtuig van het type Airbus A319 nadert vanuit zuidelijke richting voor een landing op de Polderbaan en ontvangt instructies van de naderingsverkeersleider op Schiphol. Tegelijkertijd vliegt een sportvliegtuig van het type Sukhoi SU26 op lage hoogte in zuidelijke richting langs de kustlijn tussen Bergen aan Zee en Castricum. Het toestel heeft radiocontact met het vluchtinformatiecentrum Amsterdam en vliegt onder het controlegebied van de naderingsverkeersleiding op Schiphol.
De naderingsverkeersleider laat de Airbus op een noordelijke koers west van de kustlijn dalen naar een hoogte van 2.000 voet - circa 600 meter. De Sukhoi vliegt langs de kustlijn op een hoogte van 500 voet - circa 150 meter - op een zuidelijke koers, in tegengestelde richting.
Ter hoogte van Castricum klimt de Sukhoi onverwacht naar een hoogte van ongeveer 1.700 voet - circa 500 meter - en komt daarbij zonder toestemming in het controlegebied van de naderingsverkeersleiding. De Airbus wordt door de naderingsverkeersleider direct geïnformeerd over de Sukhoi. De vlieger van de Airbus geeft aan in wolken te vliegen en geen visueel contact te hebben met de Sukhoi. De vliegers van de Airbus maken geen melding van een TCAS-waarschuwing.
Het vluchtinformatiecentrum geeft de Sukhoi direct opdracht om te dalen tot een hoogte onder het controlegebied van de naderingsverkeersleiding. De vlieger van de Sukhoi volgt deze instructie direct op en daalt weer tot onder het controlegebied van de naderingsverkeersleiding.
Beide vluchten vervolgen hun vlucht zonder problemen.
Minimale afstand
Op het moment dat de Airbus op een noordelijke koers richting de Sukhoi vliegt wordt de minimale onderlinge afstand bereikt: 0,3 nautische mijl - circa 600 meter - horizontaal en 250 voet - circa 100 meter - verticaal. Luchtverkeer - dikwijls recreatief - dat onder het controlegebied van de naderingsverkeersleiding van Schiphol vliegt mag daar tot een hoogte van maximaal 1.500 voet - circa 450 meter - vliegen. Het is dit verkeer niet toegestaan om binnen het controlegebied van de naderingsverkeerleiding van Schiphol te komen. De naderingsverkeersleiding van Schiphol vliegt met luchtverkeer onder zijn/haar controle niet beneden een minimumhoogte van 2.000 voet - circa 600 meter. Op deze manier is er altijd een minimale verticale buffer van 500 voet - circa 150 meter - aanwezig tussen naderend luchtverkeer voor de luchthaven Schiphol en recreatief luchtverkeer.
Conclusie
Het voorval was het gevolg van het zonder toestemming binnenvliegen van het gebied van de naderingsverkeersleiding van Schiphol door de Sukhoi. Direct na het detecteren van de afwijkende hoogte van de Sukhoi zijn corrigerende instructies gegeven, waardoor beide vliegtuigen hun vlucht veilig konden vervolgen.
Aanvullende informatie
Met betrokken partijen werkt Luchtverkeersleiding Nederland voortdurend aan het voorkomen van luchtruimschendingen, onder andere door het onder de aandacht brengen van de regels.
Classificatie: major incident