Melding
Op dinsdag 28 december zijn twee vliegtuigen elkaar dichter genaderd dan de separatieminima voorschrijven. Het ene vliegtuig was vertrokken van Rotterdam The Hague Airport. Het andere vliegtuig betrof een naderende vlucht richting Amsterdam Airport Schiphol.
LVNL doet zelf onderzoek naar dit voorval en heeft dit voorval gemeld bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid.
Situatiebeschrijving
Vanaf baan 24 van Rotterdam The Hague Airport start een vliegtuig van het type Piper Malibu (PA46). De Piper vliegt de vertrekroute SOMEL2B naar het zuidwesten.
Vanuit het zuiden komt een Bombardier Regional Jet (CRJX) met bestemming Schiphol.
De luchtverkeersleider die op dat moment op sector Zuid werkt heeft beide vliegtuigen onder controle. De Piper wordt geklaard om te klimmen naar flight level 80, dit wordt bevestigd door de vlieger. De Bombardier wordt vanwege vertraging op Schiphol naar het wachtgebied RIVER geklaard en krijgt de opdracht om naar flight level 90 te dalen, dit wordt bevestigd door de vlieger. Na enkele minuten krijgt de Bombardier toestemming om het wachtgebied te verlaten en richting Schiphol te vliegen, dit nog steeds op flight level 90. De Bombardier en Piper zouden door deze instructies elkaar met 1.000 voet hoogteverschil moeten passeren. De Piper klimt echter door flight level 80 heen. De luchtverkeersleider onderkent dit en instrueert de Piper te dalen naar flight level 80 en de Bombardier te klimmen naar flight level 100. De separatie wordt daarmee hersteld, maar de minimum norm is onderschreden.
Minimale afstand
De minimale afstand tussen beide vliegtuigen bedraagt circa 4 kilometer (2,2 nautische mijl) horizontaal en 122 meter (400 voet) verticaal. De separatienorm is circa 9 kilometer (5 nautische mijl) horizontaal of 300 meter (1.000 voet) verticaal. Op het moment dat de minimale afstand wordt bereikt, vliegen de Piper en de Bombardier al van elkaar vandaan en wordt daarmee de afstand vergroot.
Conclusies van het onderzoek
De Piper en de Bombardier vliegen reguliere routes. De Piper volgt echter niet de klaring naar flight level 80 op, die de vlieger wel bevestigt. Dit komt omdat de vlieger bij het passeren van de transition-altitude (3000ft) de hoogtemeter niet naar de standaard-luchtdruk (QNE, 1013 hPa) schakelt die boven de transition-altitude gebruikt moet worden. De vlieger blijft de hele lage, lokale Rotterdam luchtdruk (QNH) van 988 hPa gebruiken. Het verschil van 25 hPA geeft een hoogteverschil van circa 206 meter (675 voet, 7 flight levels). Hierdoor klimt de Piper hoger dan het geklaarde flight level 80 en klimt zo door tot binnen de minimum separatie. De vlieger van de Piper heeft verklaard dat aan boord van de Piper tijdens de klim sprake was van een storingsmelding en dat de vlieger door de verhoogde werklast is vergeten te schakelen naar de standaard-luchtdruk.
Tijdens trainingen aan luchtverkeersleiders wordt aandacht besteed aan het alert zijn op hoogte afwijkingen bij hele hoge of hele lage luchtdruk naar aanleiding van dit voorval.
Tevens onderzoekt LVNL hoe de door de vlieger geselecteerde luchtdruk aan de luchtverkeersleider kan worden gepresenteerd.
Classificatie: major incident