Melding
Op maandag 27 juni zijn twee vliegtuigen elkaar dichter genaderd dan de separatieminima voorschrijven. De vliegtuigen zijn na elkaar vanaf de Kaagbaan (24) op Amsterdam Airport Schiphol vertrokken. LVNL doet zelf onderzoek naar dit voorval en heeft dit voorval gemeld bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid.
Situatiebeschrijving
Vanaf het begin van de Kaagbaan start een vliegtuig van het type Boeing 737 MAX 8 (B38M). Eén minuut later start van dezelfde baan een vliegtuig van het type Embraer 175 (E75L). Beide vliegtuigen volgen het eerste deel na de start dezelfde route naar het oosten. De E75L loopt na de start in op de B38M in zowel hoogte als snelheid waardoor de vliegtuigen binnen de geldende separatieminima komen.
Het inlopen van de E75L op de B38M wordt geconstateerd door de radarverkeersleiding. De B38M en E75L vliegen dan beiden op Flight Level 40 (ongeveer 1,3 kilometer hoogte). De radarverkeersleider geeft de E75L instructie om te stoppen met klimmen op Flight Level 50 (1,5 kilometer hoogte). Vervolgens geeft de radarverkeersleider koersinstructies aan zowel de B38M als aan de E75L om de situatie op te lossen.
Minimale afstand
De minimale afstand tussen beide vliegtuigen is circa 1,6 nautische mijl (3 kilometer) horizontaal en 200 voet (60 meter) verticaal. De separatienorm is 3 nautische mijl (5,5 kilometer) horizontaal of 1.000 voet (300 meter) verticaal. Op het moment dat de minimale afstand wordt bereikt, vliegen de E75L en de B38M inmiddels van elkaar vandaan en wordt het verlies van separatie hersteld.
Conclusies van het onderzoek
De snelheid van de E75L na de start is groter dan die van de B38M, waardoor de onderlinge afstand terugloopt. Daarnaast verloopt de uitklim van de B38M minder gestaag dan de E75L, waardoor ook het onderlinge hoogteverschil terugloopt. Uit onderzoek blijkt dat de B38M een andere – niet aan de luchtverkeersleiding gemelde - procedure (de zogenaamde NADP1 procedure) volgt dan de sinds 8 juni 2022 voorgeschreven NADP2-procedure voor vertrekkend verkeer op Schiphol. De NADP2 procedure zorgt, eerder na de start dan NADP1, voor een hogere verticale en horizontale snelheid en is juist voorgeschreven om grote snelheidsverschillen tussen vliegtuigen na de start te voorkomen. Luchtvaartmaatschappijen en piloten zijn hierover door middel van een NOTAM (Notice To Airmen) geïnformeerd. De E75L vliegt deze voorgeschreven procedure wel.
Ten slotte is er een verschil in het laterale pad van beide vliegtuigen. De B38M vliegt de eerste bocht ruimer dan de E75L, die zijn vertrekroute heel nauwkeurig vloog
LVNL heeft luchtverkeersleiders geïnformeerd over en gevraagd om alert te blijven op dergelijke snelheidsverschillen na de start. Ook is de betrokken luchtvaartmaatschappij geïnformeerd over de verplichting om de NADP2 procedure te vliegen en afwijkingen daarop te melden. Door middel van een tijdelijk extra bericht via ATIS (Automatic Terminal Information Service, een systeem waarmee piloten van informatie worden voorzien over de betreffende luchthaven) worden piloten nogmaals gewezen op het belang van het vliegen van de juiste procedure (NADP2). Ook wordt intern verder onderzoek gedaan naar het laterale vliegpad na de start.
Classificatie: major incident.